Głuchołaska Lipa na Rynku

Jest najbardziej znanym pomnikiem przyrody ustanowionych w gminie. Drzewo jest przedstawicielem gatunku lipy szerokolistnej (Tilia platyphyllo), choć na tabliczce przy drzewie została określona jako drobnolistna (Tilia cordata).  Wśród mieszkańców miasta znana jest legenda, że lipa została posadzona w 1683 r. przez wracające po rozgromieniu Turków pod Wiedniem oddziały pod wodzą księcia Lubomirskiego. Jednak według badań głuchołaska lipa jest kilkadziesiąt lat starsza i upamiętnia zupełnie inne wydarzenie.

Najprawdopodobniej została zasadzona po 1648 r. dla uczczenia zakończenia wojny 30-letniej, która spustoszyła tereny środkowej Europy, w tym także Śląska, jako Drzewo Pokoju („Fridenslinde” - „Lipa pokoju”). Przeprowadzone kilka lat temu badania pozwalają, z dużym prawdopodobieństwem, przyjąć, że głuchołaski pomnik przyrody jest rzeczywiście „lipą pokoju”.

Jeszcze inna wersja datowania wieku drzewa (na 400 lat) występuje w karcie inwentaryzacyjnej lipy jako pomnika przyrody. Lipa została wpisane do wojewódzkiego rejestru pomników przyrody ożywionej orzeczeniem Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej z  9 lipca 1957 r.

Głuchołaska Lipa w II poł. XX w. osiągnęło imponujące rozmiary – obwód jej pnia wynosił 615 cm, a wysokość sięgała 23 m. Niestety, w październiku 1992 r. lipa runęła pod własnym ciężarem. Ostały się tylko fragmenty pnia i kilka konarów. Żywe fragmenty zostały jednak oczyszczone z próchnicy i zabezpieczone, a pochyły konar podparty drewnianym stelażem. We wnętrzu dodatkowo zasadzono nowy egzemplarz drzewa, który rozrastając się przejmie z czasem rolę jednego z symboli głuchołaskiego Rynku. Po przeciwnej stronie rynku rośnie kolejna lipa, zasadzona w 1996 r. z okazji podpisania partnerstwa pomiędzy Gminą Głuchołazy a związkiem Gmin Nieder-Olm w Niemczech. Wydarzenie to upamiętnia również pamiątkowy głaz. Swoją imienniczkę Głuchołaska Lipa ma również w Niemczech, gdzie po wojnie, w miejscowości Goslar, drzewo o takiej nazwie zasadzili przesiedleni mieszkańcy Głuchołaz.